Ngày cập nhật 26/07/2023

Di tích tọa lạc tại ấp Nhơn Thành, xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ.

Năm 1990 di chỉ khảo cổ học văn hóa Óc-Eo được phát hiện và tiến hành khai quật tại một cánh đồng thuộc ấp Nhơn Thành, xã Nhơn Nghĩa, huyện Châu Thành (nay thuộc huyện Phong Điền), cách trung tâm Tp. Cần thơ khoảng 10 km.

Viện Khảo cổ Việt Nam, đơn vị trực tiếp khai quật đã thu nhặt được nhiều hiện vật như: đồ kim hoàng, trang sức, ấm chén, tượng đá, mảnh vàng thuộc niên đại văn hóa Óc-Eo. Được sự cho phép của Bộ Văn hóa Thông tin, tháng 12-2004, công tác khai quật, nghiên cứu văn hóa Óc-Eo liên tục mở rộng diện tích cũng tại địa điểm trên. Lần này thêm các phát hiện có giá trị: qua nghiên cứu, thẩm định 30 cây cọc gỗ, chuyên gia cho rằng đây có thể là những cây cột nhà, với mộng đục rất chuẩn, chứng minh đó là một kiểu nhà sàn văn hóa Óc-Eo có niên đại 1750 năm.

Quang cảnh địa điểm thám sát khảo cổ học năm 1991 ở xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền

Qua hai đợt khai quật trên diện tích 100m2, khu vực ảnh hưởng có chiều dài 1.000m, rộng 500m đất ruộng, đất vườn - di chỉ văn hóa Óc-Eo, Nhơn Thành với các di vật liên quan đến bến bãi, mộ táng, đền tháp, nhà ở... cho thấy: đây là một trong những phát hiện có giá trị về khảo cổ học, chứng minh rằng: gần 2000 năm trước trên vùng đất miệt vườn Phong Điền đã có dân cư, nổi lên với văn minh kiến trúc, sinh hoạt, đồ dùng của cư dân Phù Nam.

Đặc biệt là việc phát hiện bộ sưu tập khuôn đúc Nhơn Thành, thế kỷ I - VII AD (sau Công nguyên); Tượng phật gỗ Nhơn Thành, thế kỷ IV - VI AD và Bình gốm (Kendi), thế kỷ V AD, là 03 nhóm hiện vật Văn hóa Óc Eo tại thành phố Cần Thơ đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia. Các hiện vật không những có giá trị tiêu biểu, quý hiếm - đại diện cho ngành thủ công nghiệp bản địa vốn rất phát triển trong thời kỳ Văn hóa Óc Eo, mà còn là một sản phẩm văn hóa vật chất, phản ánh diện mạo đời sống văn hóa, xã hội; sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng, cũng như tư duy thẩm mỹ, phong cách nghệ thuật chế tác có sự kết hợp từ sự trao đổi, giao thoa văn hóa, tôn giáo ngoại nhập (Ấn Độ) với văn hóa bản địa của cư dân Óc Eo ở Đồng bằng sông Cửu Long, minh chứng cho một giai đoạn lịch sử phát triển rực rỡ của vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng, đất Nam Bộ nói chung.

Sưu tập khuôn đúc, đồ trang sức

Trong không gian Văn hóa Óc Eo ở miền Tây Nam bộ, Di tích Địa điểm khảo cổ học Nhơn Thành có vị trí quan trọng, là một mắc xích không thể thiếu trong việc nghiên cứu lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất Nam bộ vào những thế kỷ đầu Công nguyên. Với những nét đặc trưng ghi nhận được tại Địa điểm khảo cổ học Nhơn Thành, ngoài việc góp thêm tư liệu làm cơ sở quan trọng cho quá trình nhận diện, hiểu biết, nhận thức mới về Văn hóa Óc Eo, còn góp phần nghiên cứu các vấn đề văn hóa - xã hội liên quan đến quá trình xây dựng và phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Ngày 20 tháng 10 năm 2014 UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành Quyết định số 3015/QĐ-UBND xếp hạng Địa điểm khảo cổ học Nhơn Thành là Di tích lịch sử - văn hóa.

Hiện nay, nơi đây chỉ còn lại dấu tích của các tầng văn hóa. Nghiên cứu Di tích khảo cổ học Nhơn Thành làm cơ sở góp phần tuyên truyền giáo dục cho cộng đồng dân cư, đặc biệt là các thế hệ về ý thức trách nhiệm gìn giữ, bảo vệ và phát huy di sản văn hóa./.

-------

Tài liệu tham khảo: Biên khảo lịch sử Phong Điền - Cần Thơ.

Hương - TTXTTM-DL&QLDT